Wij krijgen binnenkort (tijdelijk) een tram uit Groningen op bezoek. Het gaat om de GTG 41. Deze tram is op dit moment gehuisvest in Amsterdam bij de museumtramlijn. Collectie - Electrische Museumtramlijn Amsterdam
Groningen in Arnhem
De laatste spoorvernieuwing in het Openluchtmuseum t.h.v. de tramremise van afgelopen februari is mede mogelijk gemaakt door onze collega’s uit Amsterdam. Wij hebben daar gratis 40 meter (nieuw) tramspoor van gekregen. Als tegenprestatie geven wij de GTG 41 uit hun collectie een schilderbeurt. Als we daarmee klaar zijn kunnen wij ermee gaan rijden. De tram is al geschuurd in Amsterdam en komt binnenkort onze kant op.
Met deze tijdelijke extra motorwagen uit Groningen laten we straks weer iets totaal nieuws zien dat aansluit bij onze presentatie in de tramremise. Een tram die gereden heeft op een buitenlijn van een stad (vandaar de twee koplampen!).
De GTG 41
De motorwagen is een replica, ontstaan uit een Haagse motorwagen (de 267) die uit dezelfde bouwserie als de GTG 36 t/m 42 bij HAWA stamt. De originele motorwagen 41 maakte deel uit van de door de HAWA aan de Gemeente Tram Groningen geleverde serie 36-42. Toen het Gemeentelijk Vervoerbedrijf Groningen zijn 75-jarig bestaan zou vieren in 1981, betreurde men het feit dat er van de Groninger tram niets meer bewaard was gebleven.
Op 22 november 1980 verhuisde de Haagse H16 op verzoek naar Groningen, waar deze in enkele maanden tijd werd omgetoverd tot de roomgele Groningse motorwagen 41. Het motorrijtuig is nu normaal- in plaats van metersporig. Bij de jubileumviering in maart 1981 stond de tram naast de Martinitoren.
De Gemeentetram Groningen
Op 1 maart 1906 werd te Groningen de Gemeentetram Groningen (GTG) opgericht. Dit nieuwe gemeentebedrijf nam de bestaande paardentramlijnen over en voerde elektrische trams in. Op 1 maart 1910 opende de GTG de eerste twee stadstramlijnen. Dit waren de lijnen 1 en 3: Halte SS (Noorderstation) – Groote Markt – Heereweg en van de Grote Markt naar het Hoofdstation. Een maand later, op 1 april 1910, werd lijn 2 geopend, in 1915 lijn 4. Het lijnennet van de GTG werd in 1921 gecompleteerd met de buitenlijn, lijn 5, die de Grote Markt via de Heereweg ging verbinden met Haren, Glimmen en station De Punt. Op die lijn reed oorspronkelijk de GTG 41.
Vanaf 1927 kromp het tramnet alweer. Eerst door de komst van de trolleybus, die de lijnen 2 en 4 verving en in 1939 door de opheffing van de tramlijn Groningen – Haren – De Punt. De lijnen 1 en 3 bleven, met een onderbreking van enkele maanden in de winter 1944-’45, in dienst tot 13 december 1949. Daarna werden ook zij vervangen door de Groningse trolleybus.
In de stad Groningen werd in 2006 een plan gepresenteerd voor twee stadstramlijnen in de stad. In 2007 werd dit plan uitgebreid met regiotramverbindingen tussen Groningen en omliggende plaatsen, via het bestaande spoor. De voorbereidingen voor de aanleg waren al voltooid, maar in december 2012 werd het plan alsnog geschrapt.
Tekst: Diederik Menting.
